Reactie Ipse de Bruggen en VGN op artikel “Een IQ van onder de 85? Dan kunt u beter naar de gehandicaptenzorg.”
Met bovenmatige interesse en verbazing hebben we het artikel Steeds meer zwakbegaafden in gehandicaptenzorg: ‘Daar mogen we mensen hun grondrechten afnemen’ - NRC gelezen. We vinden het jammer dat de gehandicaptenzorg voor dit artikel niet de kans heeft gekregen om haar kant van het verhaal te vertellen en te nuanceren.
Betere samenwerking GGZ en gehandicaptenzorg
Wij delen het beeld dat er in de GGZ-vragen leven rond complexere problematiek die samenhangt met een laag IQ. Er is door betere samenwerking tussen GGZ en de gehandicaptenzorg zeker ruimte voor verbetering in de zorg en ondersteuning voor deze doelgroep. In de praktijk is echter ook te zien dat die verbetering zich op sommige plekken al aftekent.
Door rust en specialisatie op behandeling en begeleiding van mensen met een licht verstandelijke beperking weten we vaak meer uit mensen te halen. Het klopt dat de rechtsbescherming in de gehandicaptenzorg via de Wet Zorg en Dwang (Wzd) door de wetgever anders is vormgegeven dan in de GGZ. Maar ook via de Wzd vindt bij het toepassen van onvrijwillige zorg een grondige afweging plaats.
Wij zijn voor een goede rechtsbescherming via deze Wzd, alleen is de wet te complex. Hij verdient een vereenvoudiging zodat bij de toepassing de administratieve lasten letterlijk en figuurlijk zoveel mogelijk worden tegengegaan.
Passende zorg en dwang naar achtergrond
Door onze medewerkers vrij te maken van overbodige bureaucratie kunnen we passende zorg verlenen, die dwang naar de achtergrond drukt. Het debat over complexe zorg moet op basis van de praktijk worden gevoerd en die ziet er genuanceerder uit dan in het artikel staat weergegeven.
Jan van Hoek, bestuursvoorzitter Ipse de Bruggen en VGN reageerden met een interview in NRC.
Jan van Hoek benadrukt daarin het belang van samenwerking tussen de geestelijke gezondheidszorg en gehandicaptenzorg en het beantwoorden van de zorgvraag: "Het gaat om de zorg die wij in Nederland aan deze cliënten kunnen geven, samen, door de ggz en door ons." Hij wijst op een succesvolle samenwerking in Klinisch Centrum Nootdorp als voorbeeld: "Dat is niet altijd makkelijk, maar daar boeken we wel succes mee."
Cliënten niet vogelvrij
Hij weerlegt de suggestie dat cliënten met een laag IQ in gehandicapteninstellingen aan hun lot worden overgelaten: "Er wordt soms gesuggereerd dat cliënten uit de geestelijke gezondheidszorg met een relatief laag IQ bij gehandicapteninstellingen aan de goden zijn overgeleverd. En dat dus ook alle andere cliënten als het ware vogelvrij zijn. Dat raakt me. Want het klopt niet."
Van Hoek pleit voor een praktijkgerichte benadering van vrijheidsbeperkende maatregelen, waarbij de professionaliteit van medewerkers centraal staat: "Die afweging begint bij een individuele medewerker, waarna een psycholoog of een arts voor verstandelijk gehandicapten die toetst, en daar wordt toezicht op gehouden door de inspectie."
Rechtsbescherming goed geregeld
Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) benadrukt dat de rechtsbescherming van cliënten met mentale problemen en een laag IQ goed geregeld is: "Bij het toepassen van 'onvrijwillige zorg' vindt wel degelijk 'een zorgvuldige afweging' plaats." VGN pleit voor terughoudendheid bij het wettelijk regelen van de inzet van deskundigen vanwege het groeiende personeelstekort in de gehandicaptenzorg.
Lees hier het hele interview ‘Cliënten met een laag IQ zijn in de gehandicaptenzorg niet vogelvrij’ - NRC.